Zaha HADİD

Zaha Hadid (Arapça: زها حديد, d. 31 Ekim 1950, Bağdat, Irak), Irak asıllı İngiliz vatandaşı, dekonstrüktivist mimar.

Zaha Hadid 1950’de Bağdat'ta doğmuştur. Londra Architectural Association okulunda mimarlık okumadan önce Beyrut Amerikan Üniversitesinde Matematik Bölümünü bitirmiştir. Mezuniyetinden sonra okulundaki hocaları ile 1977’de ortağı olduğu Office For Metropolitan Architecture'da çalışmaya başlamıştır.

1980’de kendi Londra merkezli bürosunu kurmuştur. 1980'lerde Architectural Association’da ve Dünyanın başka yerlerinde prestijli kurumlarında ders vermiştir. Graduate School of Design’da, Harvard üniversitesinde, illinois üniversitesinde, Hamburg’daki Hochschule für Bildende Künste’de, Knowlton mimarlık okulunda egitmenlik yapmıştır. American Academy of Arts and Letters’ın onur üyesi olmuştur. Şu anda Viyanada uygulamalı sanatlar üniversitesinde profesörlük yapmaktadır.

Pek çok uluslar arası yarışmanın kazananı olan Hadid’in, teorik, etkili, kalıpları yıkıcı olan projelerinin pek çoğu başlarda inşa edilmemiştir. Özellikle Hong Kong’daki Tepe kulübü (1983), Galler’deki Cardiff Körfezi opera binası (1994). 2005’te İsviçre’deki Basel Kumarhanesi projesiyle ödül almıştır.

2004’te Pritzker Mimarlık Ödülü'nü alan ilk kadın mimar olmuştur. Daha öncesinde mimariye olan katkılarından dolayı CBE'ye layık görülmüştür. Ayrıca Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden onur diploması almıştır. Zaha Hadid’in Mimarlık bürosu 350’den fazla çalışanı ile Londra da bulunmaktadır. 2008’de Forbes dergisinin “Dünyanın En Güçlü 100 Kadını” listesinde 69uncu olmuştur.

Hadid, son zamanlarda Irak Hükümeti tarafından Irak’ın Merkez Bankasına yeni bir bina tasarlaması için görevlendirilmiştir. Bu proje kendi ülkesi için yaptığı ilk proje olacaktır. Diğer bir görevi de şubeye ait kayıt binasını, Pierres Vives ve Montpellier’deki Hérault’u da içermektedir.

Uygulanmış projeleri

• 1994: Vitra yangın istasyonu, Weil am Rhein, Almanya
• 2001: Kuzey Hoenheim araba parkı, Hoenheim, Fransa
• 2002: Bergisel Kayak pisti, İnnsbrück, Avusturya
• 2003: Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi, Cincinnati, Ohio, ABD
• 2005: BMW Merkez Binası, Leipzig, Almanya
• 2005: Ordrupgaard ek binası, Kopenhag, Danimarka
• 2005: Phaeno Bilim Merkezi, Wolfsburg, Almanya
• 2006: Meggie’s Centres Victoria Hastanesi, Kirk Caldy, İskoçya
• 2006: Tondonia Şaraphane Otağı, Haro, İspanya
• 2007: Eleftheria Meydan Yenilemesi, Lefkoşa, Kıbrıs
• 2007: Hungerburgbahn Yeni İstasyonları, İnnsbrück, Avusturya
• 2008: Chanel Mobile Sanat Pavyonu (Dünya Çapında), Tokyo, Hong Kong, Newyork, Londra, Paris, Moskova (2006-2008)
• 2008: Köprü Pavyonu, Zaragoza, İspanya
• 2009: Johann Sebastian Bach Pavyonu, Manchester uluslar arası festivali, Manchester, Birleşik Kralllık
• 2010: CMA CGM Kulesi, Marseille, Fransa
• 2010: MAXXI Ulusal XXI. Yüzyıl Sanatları Müzesi, Roma, İtalya (2010 Stirling Ödülü)
• 2010: Guangzhou Opera Binası, Guangzhou, Çin Halk Cumhuriyeti
• 2012: Haydar Aliyev Kültür Merkezi, Bakü, Azerbaycan